Idea Testu Prywatnego Inwestora (TPI)* wiąże się z zasadą neutralności wobec systemu własności przyjętego w poszczególnych państwach członkowskich UE. Oznacza ona, iż zakłada się jednakowe traktowanie przedsiębiorców, niezależnie od tego czy należą do sektora prywatnego czy publicznego. Zasada neutralności wynika z art. 295 TWE.
Test Prywatnego Inwestora (TPI)
Test prywatnego inwestora polega na zadaniu pytania, czy prywatny inwestor / wierzyciel zrobiłby to, co robi państwo, mając udziały w przedsiębiorstwach lub spółkach – czyli na pytaniu, jakie są warunki rynkowe realizacji danej inwestycji.
Test prywatnego inwestora przeprowadza się w kontekście, art. 87 TWE który stanowi o zakazie przyznawania przez państwo pomocy publicznej.
Test prywatnego inwestora (Market Economy Investor Principle, w skrócie MEIP) jest instrumentem realizacji zasady neutralności. W sytuacji gdy pojawiają się wątpliwości co do tego, czy działanie państwa wobec przedsiębiorcy (w szczególności przedsiębiorcy publicznego) stanowi pomoc publiczną, można odwołać się do kryterium prywatnego podmiotu gospodarczego działającego na zasadach rynkowych. Przeprowadzenie testu inwestora pozwala ustalić, czy państwo zachowuje się tak jak kierujący się kryterium zysku prywatny inwestor. Pozytywny wynik testu inwestora oznacza, że działanie państwa nie ma charakteru pomocy publicznej, natomiast negatywny, że podjęte działania są formą pomocy publicznej.
Przeprowadzając test prywatnego inwestora, porównuje się zachowania badanego przedsiębiorcy publicznego, z zachowaniem podmiotów prywatnych. Należy podkreślić, że test inwestora będzie należycie przeprowadzony tylko wówczas, gdy analiza ekonomiczna dokonana będzie w odniesieniu do obiektywnych i nadających się do sprawdzenia okoliczności. Związane jest to z koniecznością przeprowadzenia złożonej oceny ekonomicznej. Zainwestowanie publicznych środków powinno być poprzedzone analizą dającą odpowiedź na pytanie, czy prywatny inwestor w analogicznych okolicznościach dokonałby takiej inwestycji, a więc czy analizowane przedsięwzięcie mogłoby zostać zrealizowane w taki sam sposób przy wykorzystaniu prywatnego kapitału. Jeżeli przeprowadzona analiza wykaże, że w badanych okolicznościach zainwestowany kapitał może przynieść normalny zwrot w formie dywidendy lub zysków w postaci wzrostu wartości kapitału, można przyjąć, że nie zachodzi przypadek niedozwolonego subsydiowania.
W przeciwnym wypadku, tzn. gdy z analizy wynika, że prywatny inwestor nie podjąłby takich działań, należy założyć, że państwo mogłoby podjąć działanie tylko pod warunkiem, że zachodzić będzie jeden z wyjątków zwalniających z ogólnego zakazu udzielania pomocy publicznej.
doradztwo gospodarcze Resulto Sp. z o.o.
tel.: +48 783 366 476
e-mail: poczta@resulto.pl
Wszelkie prawa do artykułu posiada Resulto Sp. z o.o. Kopiowanie i wykorzystanie fragmentów tekstu dozwolone jedynie pod warunkiem podania źródła.
*Opracowanie na podstawie tekstu „Test prywatnego inwestora” Pani Elżbiety Bieniek-Koronkiewicz.