Program LIFE – instrument finansowy na rzecz środowiska, stworzony w celu przyczyniania się do wdrażania, aktualizacji i rozwoju polityki ochrony środowiska i prawodawstwa UE poprzez dofinansowywanie pilotażowych i demonstracyjnych projektów o wartości dodanej na skalę europejską. Programem LIFE w Polsce zarządza Dyrekcja Generalna: ds. Środowiska i ds. Działań w Dziedzinie Klimatu. Do tej pory działały jego cztery odsłony. LIFE współfinansował prawie 4 tys.projektów w całej UE, o łącznej wartości 3,1 mld euro. Nowa edycja programu LIFE ma dwa podprogramy – środowisko i klimat. Budżet tej edycji, to 3,4 mld euro. W latach 2014-2017 budżet będzie wynosił prawie 1,8 mld euro i zostanie podzielony na dwa główne tematy – środowisko oraz klimat, z przewagą środków na pierwszy temat.

Podział budżetu LIFE

Budżet programu LIFE na lata 2014–2017, to około 1,8 mld euro:

1. Środowisko (1 347 mln euro) – wsparcie uzyskają przedsięwzięcia dotyczące ochrony środowiska i efektywnego gospodarowania zasobami przyrody i różnorodności biologicznej oraz zarządzania i informacji w zakresie środowiska:

• Ochrona środowiska i efektywne gospodarowanie zasobami (496 mln euro),
• Przyroda i różnorodność biologiczna (610 mln euro),
• Zarządzanie i informacja w zakresie środowiska (163 mln euro),
• Wydatki uzupełniające (78 mln euro).

2. Klimat (449 mln euro) – wspierane będą inicjatywy dotyczące łagodzenia i dostosowania do skutków zmiany klimatu oraz zarządzania i informacji w zakresie klimatu:

• Łagodzenie skutków zmiany klimatu (194 mln euro),
• Dostosowywanie się do skutków zmiany klimatu (190 mln euro),
• Zarządzanie i informacja w zakresie klimatu (48 mln euro),
• Wydatki uzupełniające (18 mln euro).

KE zaproponowała, by w nowej edycji LIFE, większy nacisk położyć na finansowanie tzw. projektów zintegrowanych, tj. projektów o dużym zasięgu terytorialnym, mających na celu wdrożenia strategii lub programów działań w zakresie środowiska lub zmian klimatycznych, mobilizujących wykorzystanie innych funduszy pomocowych.

Dla kogo dotacja LIFE?

• każdy podmiot (jednostki, podmioty i instytucje publiczne lub prywatne) zarejestrowany na terenie państwa należącego do Wspólnoty Europejskiej,
• instytucje publiczne,
• organizacje prywatne komercyjne,
• organizacje prywatne niekomercyjne (włączając w to organizacje pozarządowe).

W realizacji projektu może uczestniczyć kilka podmiotów, wśród których, poza beneficjentem głównym (koordynującym), mogą się znaleźć partnerzy (współbeneficjenci) oraz współfinansujący.

Za realizację projektu odpowiada beneficjent koordynujący, do którego obowiązków należy m. in. przygotowanie wniosku, współpraca z KE na poszczególnych etapach procesu oceny wniosku, nadzór nad przepływami finansowymi w trakcie realizacji projektu oraz informowanie Komisji o postępach realizacji projektu.

Na jakie projekty można otrzymać dofinansowanie z LIFE?

• projekty wykonalne, spójne pod względem technicznym i finansowym oraz opłacalne,
• projekty wspierające w szczególności wdrażanie wspólnotowego 6 Programu Działań na Rzecz Środowiska (6 EAP), a także wdrażanie i rozwój wspólnotowej polityki i prawodawstwa,
• projekty spełniają przynajmniej jedno z następujących kryteriów: 1/ projekty dotyczące najlepszych praktyk lub projekty demonstracyjne służące wdrożeniu Dyrektywy Ptasiej (79/409/EWG) lub Dyrektywy Siedliskowej (92/43/EWG), 2/ są to projekty innowacyjne lub projekty demonstracyjne związane z celami Wspólnoty w zakresie ochrony środowiska, w tym w zakresie rozwoju lub upowszechniania technik najlepszej praktyki, wiedzy specjalistycznej lub technologii, 3/ są to kampanie na rzecz zwiększania świadomości społecznej oraz specjalne szkolenia dla podmiotów uczestniczących w działaniach dotyczących zapobiegania pożarom lasów, 4/ są to projekty służące rozwojowi i realizacji celów Wspólnoty związanych z szerokim, ujednoliconym, kompleksowym i długoterminowym monitorowaniem wzajemnego oddziaływania lasów i środowiska.
• przykłady projektów z poprzednich edycji

Ze względu na ograniczony budżet, program LIFE+ nie przewiduje współfinansowania inwestycji infrastrukturalnych. W ramach komponentu 2 możliwe jest uzyskanie dofinansowania wyłącznie dla instalacji demonstracyjnych, prezentujących nowe lub nie wykorzystywane wcześniej technologie.

Jakiego typu działania mogą uzyskać dofinansowanie LIFE?

• działania operacyjne organizacji pozarządowych zaangażowanych w ochronę i poprawę jakości środowiska na poziomie europejskim oraz w tworzenie i wdrażanie ustawodawstwa i polityki ochrony środowiska unii europejskiej,
• tworzenie i utrzymywanie sieci, baz danych i systemów komputerowych związanych bezpośrednio z wdrażaniem ustawodawstwa i polityki ochrony środowiska UE, w szczególności gdy działania te poprawiają publiczny dostęp do informacji o środowisku,
• analizy, badania, modelowanie i tworzenie scenariuszy,
• monitorowanie stanu siedlisk i gatunków, w tym monitorowanie lasów,
• pomoc w budowaniu potencjału instytucjonalnego,
• szkolenia, warsztaty i spotkania, w tym szkolenia podmiotów uczestniczących w inicjatywach dotyczących zapobiegania pożarom lasów,
• platformy nawiązywania kontaktów zawodowych i wymiany najlepszych praktyk,
• działania informacyjne i komunikacyjne, w tym kampanie na rzecz zwiększania świadomości społecznej, a w szczególności kampanie zwiększające świadomość społeczną na temat pożarów lasów,
• demonstracja innowacyjnych podejść, technologii, metod i instrumentów dotyczących kierunków polityki
• specjalnie w odniesieniu do komponentu I „LIFE+ przyroda i różnorodność biologiczna”: 1/ zarządzanie gatunkami i obszarami oraz planowanie ochrony obszarów, w tym zwiększenie ekologicznej spójności sieci Natura 2000, 2/ monitorowanie stanu ochrony, w szczególności ustalenie procedur i struktur monitorowania stanu ochrony, 3/ rozwój i realizacja planów działania na rzecz ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych, 4/ zwiększenie zasięgu sieci Natura 2000 na obszarach morskich oraz 5/ nabywanie gruntów, jeśli a/ nabycie to przyczyniłoby się do utrzymania lub przywrócenia integralności obszarów objętych siecią Natura 2000, b/ nabycie gruntu jest jedynym lub najbardziej efektywnym sposobem osiągnięcia pożądanego skutku w zakresie ochrony przyrody, c/ nabywany grunt jest długookresowo przeznaczony na wykorzystanie w sposób zgodny z celami szczegółowymi komponentu I „LIFE+ przyroda i różnorodność biologiczna”, oraz d/ dane państwo członkowskie zapewnia długookresowe wyłączne przeznaczenie takich gruntów na cele związane z ochroną przyrody.

Kwestie formalne LIFE

• Projekty zakwalifikowane w okresie 2014-2017 do objęcia dofinansowaniem otrzymają 60% dofinansowania bezpośrednio z budżetu Komisji Europejskiej.
• Z kolei projekty, które otrzymają pozytywną decyzję o dofinansowaniu w okresie 2018-2020 mogą liczyć na 55% wsparcia.
• Nabór projektów rozpoczął się 18 czerwca 2014 roku. Aplikacje dla większości zagadnień będą przyjmowane do 16 października 2014 roku. Beneficjenci składają aplikacje do Komisji Europejskiej elektronicznie z silną rekomendacją, aby była przygotowana w języku angielskim.

O czym należy pamiętać szykując projekt LIFE?

Przygotowując wniosek o dotację należy pamiętać, że zakres projektu wpisujący się w priorytety tematyczne przedstawione poniżej będzie dawał przewagę. Jednak poniższy katalog jest niewyczerpujący – KE jest otwarta na dobre wnioski w innych obszarach oraz włączanie nowych pomysłów w odpowiedzi na nowe wyzwania.

Priorytety tematyczne dotyczące wody:

1. Obszar priorytetowy ochrona środowiska i efektywne gospodarowanie zasobami:

– Planowanie i tworzenie na obszarach miejskich i wiejskich środków naturalnej retencji wód.

– Zarządzenie ryzykiem powodziowym i ryzykiem wystąpienia suszy.

– Umożliwianie osiągnięcia celów ramowej dyrektywy wodnej przez ukierunkowanie na presje hydromorfologiczne zidentyfikowane w planach gospodarowania wodami w dorzeczach.

– Zintegrowane zarządzanie substancjami biogennymi i zanieczyszczeniami organicznymi pochodzenia ludzkiego i rolniczego.

– Redukcja emisji substancji priorytetowych u źródła w odpowiedzi na presje ze strony zanieczyszczeń chemicznych w środowisku wodnym.

– Przywracanie morfologii rzek, jezior, obszarów przyujściowych i przybrzeżnych do ich stanu naturalnego lub przywrócenie związanych z nimi siedlisk.

– Wdrożenia na rzecz oszczędzania wody.

2. Zarządzanie obszarami morskimi i strefą przybrzeżną:

– Ograniczanie presji działalności gospodarczej na środowisko morskie (hałas podmorski, fizyczne uszkodzenia dna morskiego i skutki górnictwa głębokomorskiego oraz akwakultury).

– Zapobieganie powstawaniu odpadów morskich lub zanieczyszczeń mikrobiologicznych.

– Wspieranie synergii między zintegrowanym zarządzaniem strefą przybrzeżną a planowaniem przestrzennym obszarów morskich.

3. Sektor gospodarki wodnej:

– Opracowanie technologii na potrzeby systemów uzdatniania wody pitnej i systemów oczyszczania ścieków komunalnych.

– Wdrażanie narzędzi zapewniających efektywne świadczenie usług wodnych na obszarach o małej gęstości zaludnienia.

– Innowacje w zakresie uzdatniania wody ponownie wykorzystywanej/odzyskanej.

Priorytety tematyczne dotyczące odpadów:

1. Wdrożenie przepisów dotyczących odpadów:

– Innowacyjne metody, technologie i działania, przede wszystkim u źródła odpadów, do celów zapobiegania powstawaniu odpadów, ponownego użycia i selektywnego zbierania:

a. odpadów komunalnych,

b. odpadów urządzeń elektrycznych i elektronicznych, baterii i akumulatorów, pojazdów wycofanych z eksploatacji, odpadów opakowaniowych, odpadów z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych i odpadów medycznych,

c. bioodpadów, w tym odpadów produktów spożywczych na wszystkich etapach łańcucha żywnościowego.

– Zintegrowane projekty gospodarowania tworzywami sztucznymi utworzone w celu zwiększenia możliwości recyklingu i sortowania, gospodarowania tworzywami sztucznymi innymi niż opakowania, zapobiegania produkowaniu przedmiotów jednorazowego użytku wykonanych z tworzyw sztucznych lub redukcji zaśmiecenia, a także środków zaradczych przeciwko zaśmiecaniu.

– Usprawnienia gospodarowania odpadami niebezpiecznymi pochodzącymi z gospodarstw domowych.

2. Odpady i efektywne gospodarowanie zasobami:

– Projekty ukierunkowane na wdrożenie wykorzystywania instrumentów ekonomicznych na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym w ramach wsparcia strategii politycznych w zakresie gospodarowania odpadami i efektywnego gospodarowania zasobami.

Priorytety tematyczne dotyczące efektywnego gospodarowania zasobami, w tym glebą i lasami, oraz ekologicznej i obiegowej gospodarki:

1. Efektywne gospodarowanie zasobami, gospodarka ekologiczna i obiegowa:

– Wdrożenia koncepcji gospodarki obiegowej przez działania obejmujące łańcuch wartości lub zapewniające wykorzystywanie zasobów wtórnych/złomu/odpadów w innych gałęziach przemysłu lub łańcuchach wartości (ekoprojekcie, kaskadowym wykorzystaniu materiałów, naprawie, przerabianiu, ponownym wykorzystywaniu, recyklingu, nowych koncepcjach działalności gospodarczej wykorzystującej surówce wtórne oraz innowacyjnych systemach zwrotu i gromadzenia).

– Nowe modele biznesu w odniesieniu do efektywnego gospodarowania zasobami, obejmujące ustanawianie praktyki efektywnego gospodarowania zasobami w MŚP.

– Wdrażanie europejskiej metody oznaczania śladu środowiskowego przez informowaniekonsumenta i zainteresowanej strony, dostępność danych, jakość i identyfikowalność.

na wszystkich etapach łańcucha wartości.

– Łączenie regulacyjne, finansowe lub reputacyjne środków zachęty z efektami działalności środowiskowej przez stosowanie EMAS.

– Wspieranie zielonych zamówień publicznych, w tym dzięki systemom umożliwiającym zamawiającym łatwą i wiarygodną weryfikację wymogów ekologicznych.

2. Gleba:

– Ograniczanie lub łagodzenie zasklepiania gleby lub promocja innowacyjnych metod kompensowania zasklepiania gleby na szczeblu regionów, prowincji lub gmin.

– Osiągnięcie lepszego gospodarowania glebą (zmniejszenie erozji, utrzymanie stałej ilości materii organicznej w glebie, uniknięcie zagęszczania i zanieczyszczenia gleby, utrzymanie/przywrócenie gleby bogatej w węgiel itp.) na poziomie lokalnym, regionalnym lub krajowym.

– Opracowanie i/lub wdrożenie efektywnych pod względem kosztów narzędzi i systemów wsparcia w odniesieniu do identyfikacji zanieczyszczonych obszarów na poziomie regionalnym lub krajowym.

3. Lasy:

– Wdrożenia zaawansowanych metod wykazywania zrównoważonej gospodarki leśnej na poziomie regionalnym, krajowym lub ponad krajowym.

– Nowe metody gromadzenia i zgłaszania kryteriów i wskaźników w odniesieniu do zrównoważonej gospodarki leśnej.

– Udoskonalenia europejskiego systemu informacji o pożarach lasów.

– Zastosowanie nowych informacji o lasach w celu zwiększenia odporności lasów na zagrożenia wynikające z przyrostu ludności.

Priorytety tematyczne w dziedzinie środowiska i zdrowia, w tym chemikaliów i hałasu:

1. Chemikalia:

– Ograniczanie wpływu chemikaliów na środowisko i zdrowie człowieka dzięki bezpieczniejszemu lub bardziej zrównoważonemu stosowaniu chemikaliów lub dzięki minimalizowaniu narażenia na substancje toksyczne znajdujące się w produktach lub w środowisku poprzez zastępowanie ich substancjami bezpieczniejszymi lub rozwiązaniami nie chemicznymi.

– Poprawa wykorzystania danych z monitoringu stanu chemicznego (np. monitoringu środowiska, monitoringu biologicznego, kontroli produktów, monitoringu powietrza w pomieszczeniach) w dziedzinie ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska.

2. Hałas:

– Wprowadzenie trwałych systemów stref niskiej emisji hałasu na obszarach miejskich np. dzięki umożliwieniu wjazdu tylko pojazdom z napędem elektrycznym.

– Zastosowanie w obrębie gęsto zaludnionych obszarów miejskich nawierzchni dźwiękochłonnych.

3. Awarie przemysłowe:

– Działania mające na celu uproszczenie wdrażania dyrektywy Seveso III.

Priorytety tematyczne dotyczące jakości powietrza i emisji, w tym środowiska miejskiego:

1. Przepisy dotyczące jakości powietrza i dyrektywa w sprawie krajowych poziomów emisji:

– Redukcja emisji (na skalę lokalną i regionalną) w miejscach szczególnie zanieczyszczonych cząstkami stałymi na obszarach o trwałym, intensywnym korzystaniu z instalacji ogrzewania spalających węgiel i biomasę.

– Zwiększanie zastosowania wysokiej jakości spalania biomasy, w tym w regionach górzystych.

– Projekty w zakresie mobilności zgodnej z zasadami zrównoważonego rozwoju dotyczące tych elementów, które są niezbędne dla spełnienia norm jakości powietrza (czystsze rzeczywiste warunki jazdy), stosowanie pojazdów napędzanych elektrycznie i bardzo niskoemisyjnych, stosowanie czystych paliw alternatywnych, innowacyjne programy w zakresie modernizacji pojazdów służby cywilnej, alternatywna technologia napędowadla pociągów taka jak elektromobilność i mobilność oparta na paliwie wodorowym, opracowanie i wdrożenie stref niskiej emisji i systemów opłat za korzystanie z dróg w oparciu o zaawansowane kryteria dostępu i etykiety produktowe dla konsumentów ,stosowanie innowacyjnych platform logistycznych na ostatnim etapie dostawy towarów.

– Projekty mające na celu redukcję emisji amoniaku i PM, których źródłem jest rolnictwo.

2. Dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych:

– Opracowanie i testowanie technik zapobiegania zanieczyszczeniom i redukcji zanieczyszczeń.

Źródło:ec.europa.eu/environment/life/funding/life2014/index.htm i nfosigw.gov.pl.

Czytaj więcej o dotacjach dla MSP.

Pomagamy w podejmowaniu racjonalnych decyzji inwestycyjnych. Zapytaj o naszą ofertę:

tel.: +48 783 366 476

e-mail: poczta@resulto.pl

Wszelkie prawa do artykułu posiada Resulto Sp. z o.o. Kopiowanie i wykorzystanie fragmentów tekstu dozwolone jedynie pod warunkiem podania źródła.