Składniki aktywów niematerialnych wyceniane są zwykle w podejściu majątkowym, dochodowym oraz rynkowym (porównawczym) — metody są analogiczne, jak przy opracowywaniu wycen przedsiębiorstw lub ich zorganizowanych części.
Jakie wyróżniamy metody wyceny własności intelektualnej?
.
Podejście majątkowe
Wycena majątkowa (kosztowa) oparta jest na kosztach wytworzenia (lub kosztach zastąpienia) aktywa niematerialnego. Metody majątkowe nieczęsto są uznawane za miarodajne ze względu na a) częsty brak stosownej ewidencji w polskich jednostkach naukowych i w związku z tym niską wiarygodność dostępnych danych dot. poniesionych kosztów historycznych oraz b) częste znaczne różnice pomiędzy wartością poniesionych kosztów na prace badawcze w porównaniu do rynkowej użyteczności wyników tych prac. Zastosowanie tych metod jest rekomendowane dla praw własności intelektualnej w sytuacjach, kiedy zastosowanie metody porównawczej lub dochodowej nie daje precyzyjnej odpowiedzi.
Podejście rynkowe (porównawcze)
Z podejściem rynkowym zwykle utożsamiana jest metoda licencyjna, w szczególności tam, gdzie funkcjonuje aktywny rynek stawek licencyjnych (wycena następuje poprzez porównanie do stawek opłat licencyjnych dla porównywalnych praw własności intelektualnych np. patentów, know-how). Można w tym kontekście mówić także o tzw. regułach kciuka (np. reguła 25%), a więc na ogół mnożnikach, wiążących szacunkową wartość aktywów trwałych z parametrami finansowymi, np. poziomem sprzedaży lub zysków. Mnożniki tego typu są określane na bazie danych statystycznych, a zatem ich kalkulacja oparta jest na ogół na rynkowych uwarunkowaniach danej branży.
Podejście dochodowe
Wycena dochodowa aktywów niematerialnych jest uznawana (zwykle) za bardziej miarodajną, niż obie poprzednie metody. Z zasady oddaje ona potencjał ekonomiczny wycenianych praw i wiedzy, zatem jest postrzegana, jako uniwersalna miara ich wartości. Na kanwie tego podejścia stwierdzono, ze składniki aktywów niematerialnych nie posiadają wartości samoistnej, bowiem wartość dochodowa jest pochodną wyników finansowych biznesu, opartego na aktywach niematerialnych. Stąd ich wartość postrzegana jest, jako cześć wartości całego biznesu. Dla uzyskania miarodajnych wyników wyceny zwykle pożądana są dane rynkowe pozwalające na opracowanie wiarygodnej prognozy przyszłych wyników finansowych przedsiębiorstwa planującego wykorzystanie wycenianych wartości intelektualnych.
Co to jest własność intelektualna? Definicja
Jak chronić własność intelektualną i przemysłową?
Od czego zacząć wycenę własności intelektualnej?