W poprzednich artykułach przedstawialiśmy istotę, przyczyny i przedmiot oszustw finansowych oraz głośne przykłady oszustw finansowych. Niniejszy artykuł będzie przedstawiał sposoby manipulacji – techniki (metody) oszustw finansowo – księgowych.
Techniki te mogą dotyczyć manipulacji zasobów (prezentowanych w bilansie, jako aktywa lub pasywa) oraz strumieni (prezentowanych w rachunku zysków i strat, jako koszty lub przychody). W praktyce i w historii częściej stosowane były techniki fałszowania przychodów i kosztów, ponieważ bezpośrednio wpływają na poziom wyniku finansowego jednostki. Znikoma część oszustw ukierunkowana była na zniekształcenie pozycji bilansowych. Można tu zaliczyć technikę wadliwej prezentacji bilansowej rozrachunków oraz manipulowanie terminami płatności.
.
⇒ Znajdź odpowiednią dotacje dla siebie i firmy (tabelka) ⇐
.
Techniki i sposoby manipulacji
Techniki związane z negatywnymi praktykami księgowymi, które świadomie i celowo wprowadzają w błąd odbiorcę sprawozdania finansowego, można podzielić na:
-
Agresywną (kreatywna) rachunkowość
– jest to świadomy wybór zasad rachunkowości, które ułatwiają osiągnięcie pożądanego wyniku finansowego. Polityka rachunkowości zawiera dopasowane i wybrane zasady rachunkowości tak, aby uzyskać pożądany efekt. Narzędzia agresywnej rachunkowości:
Źródło: M. Kutera, Oszustwa księgowe teoria i praktyka, Difin, Warszawa 2006, s. 36.
-
Wygładzanie zysków
– polega na celowym wyeliminowaniu gwałtownych wzrostów i spadków osiągniętych zysków. Jednym ze sposobów jest zmniejszenie i „zatrzymanie” zysku z lat owocnych i wykorzystaniu w latach słabszych. Inne metody wygładzania zysków:
Źródło: M. Kutera, Oszustwa księgowe teoria i praktyka, Difin, Warszawa 2006, s. 37.
-
Oszukańczą sprawozdawczość finansową
– jest to zamierzone zniekształcenie informacji zaprezentowanych w sprawozdaniu finansowym lub ich pominięcie, które jest niezgodne z obowiązującym prawem. Celem takiej sprawozdawczości jest wprowadzenie w błąd użytkownika sprawozdania finansowego.
-
Fałszowanie (preparowanie) księgi
– czyli preparowanie zapisów księgowych w celu ubarwienia obrazu sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.
-
Upiększanie wyników
– polega na tworzeniu takiego sprawozdania finansowego, które jest nieprzejrzyste, zaciemnione. Główne narzędzia stosowane podczas upiększania wyników:
Źródło: M. Kutera, Oszustwa księgowe teoria i praktyka, Difin, Warszawa 2006, s. 37.
.
Podział technik oszustw finansowych
.
Techniki pozwalające na manipulowanie wielkością kosztów:
- Aktywowanie niewłaściwych kosztów
- Wadliwa prezentacja kosztów prac rozwojowych
- Manipulowanie odpisami amortyzacyjnymi i nakładami na ulepszenia
- Tworzenia „cichych” rezerw
- Odpisy aktualizacyjne aktywów (w szczególności zapasów i należności)
- Nieuwzględnianie normalnego rozmiaru działalności w wycenie zapasów.
Techniki pozwalające na manipulowanie wielkością przychodów:
- Przyspieszone fakturowanie i manipulowanie okresem ujmowania przychodów
- Sprzedaż z klauzulą odkupu
- Rozwiązywanie nieuzasadnionych rezerw
- Fikcyjna sprzedaż (np. dostawy bez zamówień)
- Szacunek przychodów w kontraktach długoterminowych
- Wykorzystanie cen transferowych.
Pozostałe techniki:
- Wadliwe ujęcie leasingu
- Manipulowanie terminem płatności (window dressing)
- Niewłaściwe klasyfikowanie rozrachunków ze względu na termin płatności
- Ujęcie zobowiązań warunkowych
- Brak rzetelnego wyodrębnienia strumieni działalności kontynuowanej i niekontynuowanej
- Nieujawnianie realnych zagrożeń kontynuacji działalności.
Czytaj więcej o najczęściej używanych technikach manipulacji finansowych – księgowych.
Źródło: artykuł opracowany (za zgodą autorki) przez Resulto Sp. z o.o. na podstawie pracy dyplomowej mgr Anny Jagodzińskiej: „Rozszerzenie odpowiedzialności księgowego metodą na ograniczenie oszustw finansowo – księgowych”.
Pomagamy w podejmowaniu racjonalnych decyzji inwestycyjnych, opracowujemy biznes plany, wnioski dotacyjne oraz przeprowadzamy audyt możliwości dotacyjnych. Zapytaj o naszą ofertę: tel.: +48 783 366 476, e-mail: poczta@resulto.pl
Wszelkie prawa do artykułu posiada Resulto Sp. z o.o. Kopiowanie i wykorzystanie fragmentów tekstu dozwolone jedynie pod warunkiem podania źródła.