Wycena przedsiębiorstwa to niesłychanie złożony proces. Umiejętnie przeprowadzona jest w stanie zobrazować rzeczywistą wartość firmy. Przygotowując się do analizy finansowej przedsiębiorstw, warto zwrócić uwagę na kilka wskaźników finansowych.
Wskaźniki wyceny przedsiębiorstwa
C/Z
Wskaźnik Cena / Zysk stanowi o tym, ile jednostek pieniężnych trzeba zapłacić za jedną jednostkę zysku wypracowanego w przedsiębiorstwie. Np. C/Z = 5 oznacza, że za jedną akcję trzeba zapłacić pięciokrotność rocznego zysku przypadającego na pojedynczy walor.
Powszechnie uważa się, że im niższa jest wartość tego wskaźnika, tym niżej akcje są wyceniane przez rynek. Inwestorzy często korzystają z odwróconego wskaźnika C/Z. Jest to tzw. rentowność akcji, dzięki której zobaczyć można, jaką osiągnęłoby się stopę zwrotu z inwestycji w akcje, gdyby ich emitent wypłacał cały zysk w postaci dywidendy, nic nie reinwestując. Jeśli np. C/Z spółki wynosi 10, to jej rentowność wynosi 10 proc., jeśli C/Z=20, rentowność spada do 5 proc. Zatem, im niższy jest wskaźnik C/Z, tym wyższa jest rentowność akcji.
W uproszczeniu wskaźnik C/Z obrazuje inwestorom, ile lat zabierze spółce wygenerowanie takiej ilości środków pieniężnych równej początkowej inwestycji w jej akcje, przy założeniu, że zysk będzie na tym samym poziomie. Gdy wskaźnik C/Z wynosi 10 oznacza to ni mniej ni więcej, że przy tym poziomie zysków inwestycja w te walory zwróci się po 10 latach.
Dlaczego więc inwestorzy często decydują się na zakup akcji spółek o bardzo wysokich wskaźnikach C/Z? Otóż dlatego, że zysk netto się zmienia na przestrzeni lat. Inwestorzy liczą na to, że w kolejnych lat będzie on rósł. Z drugiej strony często pesymistycznie podchodzą do spółek o niskiej relacji ceny do zysku netto. Traktują je więc inaczej niż tzw. „spółki gwiazdy”, których zyski i kursy akcji gwałtownie rosną.
Kupowanie akcji spółek o wysokim wskaźniku C/Z jest na ogół bardzo ryzykowne. Oczekiwania inwestorów wobec nich są bardzo wysokie i często firmy mogą im nie podołać. Gdy inwestorzy w końcu zweryfikują faktyczne możliwości takich spółek, kurs ich walorów zacznie gwałtownie spadać.
C/ZO
Wskaźnik Cena / Zysk Operacyjny jest alternatywą dla zwykłego wskaźnika C/Z. Wielu inwestorów woli korzystać właśnie z zysku z działalności operacyjnej. Wykorzystanie go zamiast zysku netto pozwala na odrzucenie zdarzeń jednorazowych. Zysk ten świadczy o efektywności działania spółki na rynku bez względu na strukturę finansowania.
Często można się spotkać z inną jego nazwą – EBIT (ang. Earnings Before deducitng Interest and Taxes). Zysk operacyjny jest więc zyskiem przed odliczeniem podatków i odsetek. Jeśli zaś chodzi o wartość wskaźnika, to przyjmuje się, że wartości nieujemne i zarazem bliskie zeru są najbardziej pożądane.
Wykorzystując zysk operacyjny można poszerzyć zakres analizy, ponieważ mniej spółek ponosi straty na poziomie operacyjnym niż w ujęciu netto. Strata z działalności operacyjnej oznacza przedsiębiorstwo nierentowne o nieefektywnej działalności podstawowej.
Ujęcie we wskaźniku zysku operacyjnego jest pomocne również dla inwestora, który zamierza kupić spółkę. Przy oszacowaniu jej wartości kierował by się właśnie takim rodzajem zysku.
C/P
Wskaźnik Cena / Przychody Całkowite informuje o tym, ile trzeba zapłacić za jedną złotówkę wartości sprzedaży zrealizowanej przez przedsiębiorstwo.
Jego zaletą jest możliwość zastosowania go również w spółce nierentownej. Oprócz tego ma on zastosowanie w spółkach uzyskujących cykliczne zyski lub straty – z uwagi na to, że przychody ze sprzedaży zachowują się stabilniej.
Im niższy, ale nieujemny wskaźnik C/P, tym cena akcji jest (teoretycznie) bardziej atrakcyjna.
EV/P
Wskaźnik Wartość Przedsiębiorstwa / Przychody Całkowite wskazuje na to jakie jest pokrycie przychodów całkowitych w wartości całego przedsiębiorstwa. Aby obliczyć tę wartość należy zastosować się do poniższego wzoru.
Tak obliczona wartość przedsiębiorstwa znacznie lepiej oddaje prawdziwą wartość spółki niż sam wskaźnik Cena Akcji*Liczba Akcji. EV przydaje się bardzo w przypadku chęci przejęcia spółki w całości przez inwestora. Chce on obliczyć rzeczywistą wartość przedsiębiorstwa, a nie tę wycenioną przez rynek. Dodaje więc wszelkie zobowiązania firmy, które będzie musiał spłacić oraz kapitały mniejszości, a odejmuje środki pieniężne i ich ekwiwalenty, które przejdą na jego rachunek.
Wskaźnik EV/P podobnie jak C/P może być z powodzeniem stosowany w spółkach nie przynoszących zysków, np. w tych powstałych niedawno. Im niższy wskaźnik (ale nieujemny), tym lepiej.
EV/EBIT
Wskaźnik Wartość Przedsiębiorstwa / Zysk Operacyjny wskazuje na to, jakie jest pokrycie zysku operacyjnego w wartości przedsiębiorstwa. Jego interpretacja jest podobna jak w przypadku C/ZO. Niezależnie od sytuacji finansowej wskaźnik ten pozwala na określenie efektywności działania spółki na rynku. Nie zależy on od struktury finansowania. Wartości nieujemne i bliskie zeru są teoretycznie najbardziej atrakcyjne.
Miara ta ma zastosowanie w przypadku spółek wymagających dużych inwestycji, wobec których oczekuje się, że zwrot z kapitału nie nastąpi szybko. Umożliwia ona również inwestorom porównanie spółek stosujących w różnym stopniu dźwignię finansową.
EV/EBITDA
Wskaźnik Wartość Przedsiębiorstwa / Zysk przed Odliczeniem Podatku, Odsetek i Amortyzacji obrazuje jakie jest pokrycie tego rodzaju zysku w wartości przedsiębiorstwa.
Od EV/EBIT różni się tylko tym, że w obliczeniach zawiera się również odpisy z tytułu amortyzacji. Bierzę się więc pod uwagę stopień zużycia środków trwałych w spółce takich jak samochody, maszyny, czy nieruchomości i szacuje się ich wielkość w ujęciu pieniężnym. Tak skorygowany zysk operacyjny da potrzebną wartość EBITDA.
Ma on zastosowanie w m.in. badaniu spółek stosujących w różnym stopniu dźwignię finansową. Teoretycznie wskaźnik spółki powinien mieć wartości dodatnie i bliskie zeru. Stanowi on dobre uzupełnienie dla EV/EBIT.