Stworzenie systemu zamówień publicznych związane jest przede wszystkim z aktywnością państwa w zakresie wydatkowania środków publicznych. Współczesne państwo na wielką skalę dokonuje zamówień różnych dóbr i usług. Organy administracji publicznej dysponują środkami, które nie są ich własnością. Aby zapobiec wydatkowaniu środków publicznych w sposób pochopny, nieprzemyślany lub wręcz nieuczciwy, stworzono system regulujący sposób udzielania zamówień przez państwo. Jego celem jest po pierwsze zapewnienie, aby zakupy dóbr i usług odbywały się w sposób optymalny z ekonomicznego punktu widzenia, zapewniając jak najlepsze wykorzystanie środków, którymi dysponuje państwo.

Po drugie, chodzi o zagwarantowanie wykonawcom, że oferty wybierane będą w oparciu o kryteria merytoryczne, a nie na podstawie niesprawdzalnych, czy wręcz niejasnych preferencji przedstawicieli administracji publicznej. Chodzi więc o zapobieżenie uprzywilejowaniu albo dyskryminowaniu niektórych przedsiębiorców przez przedstawicieli aparatu administracyjnego. Do stosowania przepisów o zamówieniach publicznych zobowiązane są jednak nie tylko organy administracji publicznej, lecz również inne jednostki bardziej, czy mniej zależne od państwa, a także podmioty prywatne, o ile w jakiś sposób uczestniczą w wydatkowaniu środków publicznych, czy też korzystają ze szczególnych praw przyznanych przez państwo.

Jak działa system zamówień publicznych w Polsce – jakie są jego podmioty?

W obszarze zamówień publicznych występują różne podmioty. Z jednej strony są to: Prezes Urzędu Zamówień Publicznych (dalej: „ Prezes UZP”), wraz z obsługującym Prezesa UZP Urzędem Zamówień Publicznych (dalej „UZP”) – zapewniającym obsługę Prezesa UZP, Radą Zamówień Publicznych – organem opiniodawczo-doradczym Prezesa UZP oraz Krajowa Izbą Odwoławczą – organem właściwym do rozpoznawania odwołań od rozstrzygnięć protestów w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.

Z drugiej strony mamy zamawiających oraz wykonawców. I wreszcie trzecią, grupę podmiotów tworzą organizacje zrzeszające wykonawców, stowarzyszenia osób zainteresowanych zamówieniami publicznymi, podmioty prowadzące prace naukowo-badawcze, czy podmioty świadczące usługi szkoleniowe, doradcze.

Kim jest zamawiający, a kim wykonawca?

Zamawiający to osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej obowiązana do stosowania ustawy. Zamawiającymi mogą być: jednostki sektora finansów publicznych (np. gminy, powiaty samorząd województwa, państwowe szkoły wyższe, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, ZUS, KRUS), państwowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej (np. jednostki organizacyjne Wojska, Policji, Straży Pożarnej, a także Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe), oraz tzw. instytucje prawa publicznego (np. PKP, osoby prawne utworzone w celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego), a także związki tych podmiotów.

Wykonawcą jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nie posiadającą osobowości prawnej, która ubiega się o udzielenie zamówienia publicznego, złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie zamówienia publicznego. Oznacza to, iż wykonawcą jest zarówno podmiot, który wyraża zainteresowanie – wolę, ubiegania się o zamówienie publiczne, a wola ta przejawia się np. pobraniem specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej: „siwz”), jak i podmiot, który złożył ofertę – oferent, czy wreszcie podmiot, który jest stroną umowy w sprawie zamówienia publicznego, następnie realizujący tę umowę.

Gdzie mogę znaleźć ogłoszenia?

Zamawiający zobowiązany jest do publikacji ogłoszenia o zamówieniu w trybach w których wszczęcie postępowania opiera się o publikację ogłoszenia ,tj. przetarg nieograniczony , przetarg ograniczony, negocjacja z ogłoszeniem, dialog konkurencyjny, licytacja elektroniczna. Ogłoszenie publikowane jest w Biuletynie Zamówień Publicznych (dalej BZP) lub przekazywane do publikacji do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej. Dobór publikatora związany jest ściśle z wartością zamówienia. Odpowiednio:

.

• zamówienia o wartości mniejszej niż tzw. progi unijne, są publikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych
• zamówienia o wartości równej lub przekraczającej tzw. progi unijne, są publikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej

• zamówienia publiczne do 30 tys. euro
• zamówienia dla zamawiających klasycznych: 135, 209 tys. euro dla usług bądź dostaw, 5225 tys. euro dla robót budowlanych
• zamówienia dla zamawiających sektorowych: 418 tys. euro dla dostaw bądź usług, 5225 tys. euro dla robót budowlanych

Wyszukiwanie ogłoszeń:

.

• Jeżeli zamówienie ma wartość nieprzekraczającą „progów unijnych” wówczas ogłoszenie jest publikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych –
• Jeżeli zamówienie ma wartość równą lub przekraczającą „progi unijne” wówczas ogłoszenie jest publikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej –
• Zamówienia zwolnione ze stosowania ustawy mogą, lecz nie muszą być publikowane w systemie eKatalogi –

Czy mogę ubiegać się o zamówienie publiczne?

O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy:

• posiadają uprawnienia do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień,
• posiadają niezbędną wiedzę i doświadczenie oraz dysponują potencjałem technicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia lub przedstawią pisemne zobowiązanie innych podmiotów do udostępniania potencjału technicznego i osób zdolnych do wykonania zamówienia publicznego,
• znajdują się w sytuacji ekonomicznej i finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia publicznego,
• nie podlegają wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Nowelizacja z dnia 22 czerwca 2016 r. wprowadza dalsze możliwości kształtowania warunków o charakterze prospołecznym. Zamawiający może zastrzec w ogłoszeniu o zamówieniu, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wyłącznie zakłady pracy chronionej oraz inni wykonawcy, których działalność, lub działalność ich wyodrębnionych organizacyjnie jednostek, które będą realizowały zamówienie, obejmuje społeczną i zawodową integrację osób będących członkami grup społecznie marginalizowanych, w szczególności:

• osób niepełnosprawnych
• bezrobotnych
• osób pozbawionych wolności lub zwalnianych z zakładów karnych,
• osób z zaburzeniami psychicznymi
• osób bezdomnych
• osób, które uzyskały w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą,
• osób do 30. roku życia oraz po ukończeniu 50. roku życia, posiadających status osoby poszukującej pracy, bez zatrudnienia;
• osób będących członkami mniejszości znajdującej się w niekorzystnej sytuacji, w szczególności będących członkami mniejszości narodowych i etnicznych.

Kto może zostać wykluczony z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego?

Wykluczeniu podlegają przede wszystkim wykonawcy lub podmioty, których działającego członka organu zarządzającego lub nadzorczego, wspólnika spółki w spółce jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej lub prokurenta skazano za przestępstwa, których katalog określa ustawa. .Są to: finansowanie terroryzmu, handel ludźmi, łapownictwo, przekupstwo czynne i bierne, płatna protekcja, korupcja wyborcza, przestępczość zorganizowana, przestępstwo korupcyjne związane ze sportem, przestępstwo płatnej protekcji w sporcie.

Podstawą do wykluczenia będą także przestępstwa zdefiniowane w Kodeksie karnym jako przestępstwa o charakterze terrorystycznym, przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko mieniu, przeciwko obrotowi gospodarczemu, przeciwko środowisku oraz przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową, a także zdefiniowane przez Kodeks karny skarbowy jako przestępstwa skarbowe lub przestępstwo prania pieniędzy.

Obowiązkowe przesłanki wykluczenia obejmują także okoliczności, w których działania wykonawcy mogą prowadzić do zachwiania konkurencyjności w postępowaniu. Są to:

• udział wykonawcy lub osoby z nim związanej w przygotowaniu postępowania,
• bezprawne wpływanie lub próba wpłynięcia na czynności zamawiającego lub pozyskania informacji poufnych, mogących dać mu przewagę w postępowaniu o udzielenie zamówienia,
• zawarcie z innymi wykonawcami porozumienia mającego na celu zakłócenie konkurencji między wykonawcami (przy czym zamawiający musi to wykazać za pomocą stosownych środków dowodowych).

Nowelizacją z dnia 22 czerwca 2016 r. wprowadzono tzw. self-cleaning (samooczyszczenie) wykonawcy. Wykonawca, który podlega wykluczeniu na podstawie ust. 1 pkt 13 i 14 oraz 16–20 lub ust. 5, może przedstawić dowody na to, że podjęte przez niego środki są wystarczające do wykazania jego rzetelności, w szczególności udowodnić naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem lub przestępstwem skarbowym, zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę lub naprawienie szkody, wyczerpujące wyjaśnienie stanu faktycznego oraz współpracę z organami ścigania oraz podjęcie konkretnych środków technicznych, organizacyjnych i kadrowych, które są odpowiednie dla zapobiegania dalszym przestępstwom lub przestępstwom skarbowym lub nieprawidłowemu postępowaniu wykonawcy. Samooczyszczenia nie stosuje się, jeżeli wobec wykonawcy, będącego podmiotem zbiorowym, orzeczono prawomocnym wyrokiem sądu zakaz ubiegania się o udzielenie zamówienia oraz nie upłynął określony w tym wyroku okres obowiązywania tego zakazu. Należy wskazać, że wyjaśnienia i okoliczności opisane przez wykonawcę będą oceniane przez zamawiającego i tylko takie dowody, które dają gwarancję zamawiającemu rzetelności wykonawcy, będą podstawą do dopuszczenia wykonawcy do postępowania.

Oświadczenia i dokumenty składane w trakcie postępowania:

Sposobem udowodnienia spełniania warunków udziału w postępowaniu są dokumenty składane przez wykonawców oraz oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu. Oświadczenie o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu ma charakter obligatoryjny. Wykonawca jest obowiązany do złożenia oświadczenia niezależnie od wartości zamówienia publicznego.

Zamawiający może żądać następujących dokumentów:

• koncesji, zezwolenia lub licencji, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania koncesji, zezwolenia lub licencji na podjęcie działalności gospodarczej w zakresie objętym zamówieniem publicznym,
• aktualnego odpisu z właściwego rejestru albo aktualnego zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej wystawionego nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego albo składania ofert,
• aktualnych zaświadczeń właściwego naczelnika urzędu skarbowego oraz właściwego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego potwierdzających odpowiednio, że wykonawca nie zalega z opłacaniem podatków, opłat oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, lub zaświadczeń, że uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu – wystawionych nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego albo składania ofert,
• aktualnej informacji z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie określonym w art. 24, wystawionej nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego albo składania ofert.

Przygotowanie oferty

.

• Złożenie oferty

• Wykonawcy składają ofertę w formie pisemnej albo za zgodą zamawiającego w postaci elektronicznej opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym.
• Termin złożenia ofert wskazany jest w ogłoszeniu o zamówieniu. Termin ten uzależniony jest od rodzaju oraz wartości zamówienia.
• Wykonawca składa wraz z oferta oświadczenie o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu, a jeżeli zamawiający żąda dokumentów potwierdzających spełnianie tych warunków, również te dokumenty. W postępowaniu o udzielenie zamówienia zamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń i dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania i tylko tych, które zostały wymienione w ogłoszeniu o zamówieniu i specyfikacji.

• Wadium

Proces oceny ofert

.

• Otwarcie ofert

• Kryteria oceny ofert

• jakość, w tym parametry techniczne, właściwości estetyczne i funkcjonalne;
• aspekty społeczne, w tym integracja zawodowa i społeczna osób, o których mowa w art.22 ust.2, dostępność dla osób niepełnosprawnych lub uwzględnianie potrzeb użytkowników;
• aspekty środowiskowe, w tym efektywność energetyczna przedmiotu zamówienia;
• aspekty innowacyjne;
• organizacja, kwalifikacje zawodowe i doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji zamówienia, jeżeli mogą mieć znaczący wpływ na jakość wykonania zamówienia;
• serwis posprzedażny oraz pomoc techniczna, warunki dostawy, takie jak termin dostawy, sposób dostawy oraz czas dostawy lub okres realizacji.

• Rażąco niska cena

• Odrzucenie oferty

Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli:

• jest niezgodna z ustawą;
• jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
• jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;
• zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia;
• została złożona przez wykonawcę wykluczonego z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub niezaproszonego do składania ofert;
• zawiera błędy w obliczeniu ceny;
• wykonawca w terminie 3 dni od dnia doręczenia zawiadomienia nie zgodził się na poprawienie omyłki,
• wykonawca nie wyraził zgody na przedłużenie terminu związania ofertą;
• wadium nie zostało wniesione lub zostało wniesione w sposób nieprawidłowy, jeżeli zamawiający żądał wniesienia wadium;
• oferta wariantowa nie spełnia wymagań minimalnych określonych przez zamawiającego;
• jej przyjęcie naruszałoby bezpieczeństwo publiczne lub istotny interes bezpieczeństwa państwa, a tego bezpieczeństwa lub interesu nie można zagwarantować w inny sposób;
• jest nieważna na podstawie odrębnych przepisów.

Odrzucenie oferty jest jedną z czynności zamawiającego, mającej istotne znaczenie dla przebiegu postępowania. Nieprawidłowe odrzucenie skutkować będzie zastosowaniem środków ochrony prawnej przez wykonawcę. Odrzucenie pozbawia wykonawcę możliwości uzyskania zamówienia publicznego.

.

Więcej na temat realizacji projektów dotacyjnych czytaj w powiązanych tematycznie artykułach:

Problemy i błędy z rozliczaniem projektów unijnych

Jak rozliczyć projekt dotacyjny – krok po kroku

Pomagamy w opracowywaniu wniosków o dofinansowanie unijne oraz pisaniu biznes planów. Przeprowadzamy również audyt możliwości dotacyjnych. Zapoznaj się z naszą ofertą i skontaktuj w celu ustalenia szczegółów współpracy: tel.: +48 783 366 476, e-mail: poczta@resulto.pl

Wszelkie prawa do artykułu posiada Resulto Sp. z o.o. Kopiowanie i wykorzystanie fragmentów tekstu dozwolone jedynie pod warunkiem podania źródła.